آپاندیسیت/آپاندکتومی


آپاندیس:
زائده ای کوچک و شبیه به انگشت با طول 10cm است که در محل احتمال روده کوچک به روده بزرگ قرار دارد. آپاندیس به طور مرتب با غذا پر و سپس تخلیه می شود. اما چون مجرای آن کوچک است امکان دارد در شرایط ویژه ای به خوبی تخلیه نشود، لذا این عضو توخالی ، بسیار مستعد بروز انسداد و سپس عفونت (آپاندیسیت) می باشد. آپاندیسیت در دهه های دوم تا چهارم زندگی شایعتر و بعد از 60 سالگی نادر است.
علائم و نشانه های آپاندیسیت:
ابتدا بی اشتهایی رخ می دهد، پس از آن درد شکم (ابتدا در اطراف ناف و بعد از چند ساعت در سمت راست و پایین شکم)، استفراغ بعد از درد شکم در اغلب بیماران رخ می دهد که خیلی شدید نیست و معمولاً تمایل دارد به پشت بخابد و ران راست خود را در حالت خم شده روی شکم نگه دارد. تب خفیف ، یبوست ، حساسیت در لمس دور ناف و شکم وجود دارد و بسته به محل آپاندیس ممکن است درد پهلو، درد در معاینه مقعد و به ندرت علائم ادراری بروز کند. در صورت پارگی آپاندیس، درد شکم و نفخ شکم رخ می دهد.
درمان:
درمان قطعی آپاندیسیت جراحی است و نباید به تأخیر بیفتد. تجویز کوتاه مدت آنتی بیوتیک ها ، سرم درمانی و داروی مسکن (ترجیحاً خوراکی) هم بخشی از درمان های کمکی به شمار می روند.
آموزش به بیمار و خانواده:
* فردای روز عمل طبق نظر جراحی می توانید از تخت خارج شوید.
* با حمایت محل عمل مرتب تنفس عمیق بکشید، سرفه کنید و خلط خود را خارج کنید.
* تا 24 ساعت بعد از عمل نبایستی چیزی بخورید. بعد از شروع حرکات دودی روده و دفع گاز از مقعد ، طبق نظر پزشک ابتدا مایعات روشن مثل چای کم رنگ، آب کمپوت سپس مایعات کامل(سوپ) شروع می شود و بعد به مرور رژیم نرم و رژیم معمولی شروع می شود.
* بعد از شروع مایعات جهت کمک به شروع حرکات روده مرتب قدم بزنید.
*در روزهای اول جراحی ، مایعات در حد متعادل بخورید تا مطمئن شوید شکم تان کار می کند.
* سعی کنید از مسکن های تزریقی کمتر استفاده کنید.
* در روزهای اول مواد غذایی نفاخ مصرف نکنید.
* رژیم غذایی باید حاوی مقدار کافی پروتئین(گوشت کم چرب، تخم مرغ، لبنیات و...) و مواد سرشار از ویتامین C مثل مرکبات ، آب آناناس و گوجه فرنگی باشد.
* حداقل 6 ماه از بلند کردن اشیای سنگینتر از 3Kg و فعالیت سنگین خودداری کنید.
* طبق نظر جراح، بعد از 4-2 هفته فعالیت های عادی خودرا از سر بگیرید.
* محل برش طبق نظر جراح پانسمان شود.
* آنتی بیوتیک های تجویزی توسط پزشک را سر ساعت مصرف کنید.
* در صورت بروز درد از داروی مسکن استفاده کنید.
* بخیه ها معمولاً ، روز 7 تا 10 جراحی طبق نظر جراح کشیده می شود.
* طبق صلاحدید جراح معمولاً 2 روز بعد از عمل می توانید در حمام دوش بگیرید.
* سیگار نکشید.
* محل بخیه خشک و بدون ترشح باشد. در صورت پیدایش ترشح، قرمزی و هر گونه مشکل به اورژانس یا درمانگاه جراحی مرجعه نماید.
* در تاریخ بعدی که برای ویزیت مجدد شما تعیین می شود و مراجعه نمایید.
* در صورت بروز تب، لرز، بی اشتهایی و استفراغ به پزشک خود مراجعه نمایید.

سزارین


سزارین:
یک عمل جراحی انتخابی می باشد که جراح زنان با برشی (معمولاً عرضی) به طول 20 سانتی متر روی شکم (پایین ناف) اقدام به خارج نمودن نوزاد می کند. این عمل تحت بی هوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام می گردد.
* مهمترین اصل در انتخاب سزارین این است که اگر زایمان طبیعی به هر دلیلی باعث خطر افتادن مادر یا جنین شود، زایمان از طریق سزارین انجام می شود.
سزارین انتخابی:
- ترس از درد هنگام زایمان واسترس زیاد
- تجربه قبلی سزارین
- طیف وسیعی از تأثیرات اجتماعی، از جمله رسانه ها، دوستان و خانواده
در چه شرایطی سزارین ضروری است:
1-   زایمان طبیعی پیشرفت نکند.
2- حاملگی های متعدد، مثل دوقلویی و سه قلویی
3- جنین وضعیت اورژانسی یا نگرانی شدید سلامتی داشته باشد.
4- جنین مایع اضافی روی مغز دارد.
5- جنین در وضعیت بریچ (با پا) یا عرضی قرار دارد.
6- کودک برای عبور از دهانه رحم بیش از حد بزرگ باشد.
7- مادر یک ویروس مسری مانند تبخال یا HIV دارد که با زایمان طبیعی به نوزاد منتقل می شود.
8- مادر دیابت یا فشار خون بالا دارد.
9- مادر بیماری رحمی دارد یا یک فیبروم دهانه رحم را مسدود کرده است.
10- جفت یا بند ناف ناهنجاری هایی دارد.
11- مادر قبلاً از طریق سزارین زایمان کرده است.    
در همه ی شرایط ذکر شده سزارین لازم است انجام شود و مادر باردار فوراً به اتاق عمل ارجاع داده شود.                                                                                        
مراقبت های بعد از عمل جراحی سزارین:
- تاحد امکان هرچه سریع تر طبق نظر پزشک از تخت خارج شوید و راه بروید. این امر موجب کاهش عوارض بعد از عمل از جمله تشخیص لخته در خون شده و احساس بهتری به شما می دهد.
- در صورتی که بی حسی نخاعی برای شما استفاده شده، تا زمانی که در پاهای خود حس و حرکت برنگشته از تخت خارج نشوید زیرا خطر افت فشار خون دارد.
- تا زمانی که اجازه غذا خوردن به شما داده نشده سرم دریافت خواهید کرد، ابتدا رژیم غذایی شما مایعات صاف شده، بعد مایعات کامل (سوپ) و به مرور نرم تا معمولی خواهد شد. رژیم- رژیم غذایی غذایی پر پروتئین و سرشار از ویتامین استفاده کنید.
 - جهت تسکین درد برای شما مسکن تجویز می شود که می توانید استفاده کنید.
- درن یا سوند ادراری طبق نظر پزشک خارج خواهد شد.
- محل عمل شما باید خشک و بدون ترشح باشد.
- روز هفتم تا دهم بعد از عمل، طبق نوصیه ی پزشک معالج جهت کشیدن بخیه ها مراجعه کنید.
- در مورد روز مجاز به دوش گرفتن از پزشک خود سوال نمایید.
- در مورد پانسمان و نحوه پانسمان از پرستار خود راهنمایی بخواهید.
عوارض سزارین:

1- عوارض زود رس:

تب بدون توجیه، عفونت زخم، خونریزی ورود ترشحات به مجاری هوایی، عفونت رحم و عفونت ادراری.

2-عوارض دیر رس:
انسداد روده به علت چسبندگی از هم گسیختگی محل برش رحم در حاملگی بعدی و تهاجم جفت به بافت رحمی.
مراقبت های تنفسی بعد از عمل:

1- تنفس دیافراگمی:
* برای این حرکت در تخت به حالت نیمه نشسته قرار بگیرید و در پشت و شانه های شما بالش بگذارید.
* دست های خود را در جلوی قسمت دنده های آخر قرار دهید و به طور کامل نفس بکشید.
* دَم را از راه بینی و باز دَم از راه دهان با لب های غنچه انجام دهید.
*این حرکات را 15 بار صبح و 15 بار عصر انجام دهید.
2- سرفه های موثر
3- ورزش پا
4- چرخیدن به پهلو



فتق(هرنیورافی)

فتق:
بیرون زدگی و جابه جایی احشا از یک دیواره باز و ضعیف شده را هرنی یا فتق می گویند.
فتق می تواند مادر زادی یا در اثر ضربه و فشار ایجاد شود. فتق ممکن است در هر سنی روی دهد و در هر دو جنس دیده میشود. فتق ها بیشتر در کشاله ران دیده می شود. اما انواع دیگری مثل فتق نافی، فتق برشی، هیاتال و... نیز دارد.
یک فتق ممکن است خودبه خودی یا توسط دست به وضعیت اولیه خود در داخل شکم بر گردد یا توسط حلقه تنگ منفذ گیر افتاده و محبوس گردد. بدترین حالت این است که به علت عدم خونرسانی بافت گیر افتاده دچار مرگ بافتی و سیاه شدگی شود که به آن فتق مختنق می گویند.
جهت پیشگیری از ایجاد فتق مختنق باید فتق را ترمیم کرد. ترمیم فتق تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی و از طریق برش شکمی و یا لاپاراسکوپی انجام می گیرد.

علائم فتق:
1.   درد کشاله ران که با خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین بدتر می شود.
2.   وجود توده یا برآمدگی دردناک در کشاله ران یا ناحیه شکمی و یا توده دردناک در ناحیه بیضه
3.   احساس سنگینی در شکم
4.   سوزش یا احساس درد در محل زخم
5.   درد قفسه سینه و مشکل در بلعیدن

روش تشخیص فتق:
علاوه بر معاینه فیزیکی پزشک برخی از آزمایشها از جمله: سونوگرافی، اشعه ایکس، باریم و آندوسکوپی را برای تشخیص علت ایجاد فتق در خواست می کند.

جلوگیری از فتق:
ما نمی توانیم از ضعف عضلانی که علت ایجاد فتق است، جلوگیری کنیم. اما می توانیم میزان فشار بر روی بدنمان را کاهش دهیم. مانند:
-   سیگار نکشیدن
-   حفظ وزن در حالت نرمال
-   اجنتاب از تنش در طی حرکات روده یا ادرار کردن
-   بلند نکردن اجسام سنگین

مراقبت های بعد از عمل فتق:
1-   تنفس عمیق بعد از عمل و با حمایت از محل عمل ، سرفه کنید. فردای روز عمل دستور خروج از تخت داده می شود، سعی کنید راه بروید
2-     داروها ومسکن های  تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید .
3-   با توصیه ی پزشک رژیم غذایی. از ابتدا بامایعات صاف شده، سپس مایعات کامل(سوپ) و به مرور غذای نرم تا معمولی  شروع شود.
4- جهت پیشگیری از نفخ، قدم بزنید و برای مدتی غذا و مایعات نفاخ مثل شیر و آب میوه غیر طبیعی نخورید. با استفاده از سبزیجات و میوه جات (رژیم پر فیبر) و یا ... طبق تجویز پزشک، سعی کنید دچار یبوست نشوید.
5- محل عمل باید خشک و بدون ترشح باشد و از پزشک یا پرستار در مورد دفعات تعویض پانسمان و نحوه انجام کار بپرسید.
6- در صورت موافقت جراح ، معمولاً 2 روز بعد از عمل دوش بگیرید و روز هفتم تا دهم عمل جهت کشیدن بخیه مراجعه کنید.
7- در مردان به منظور کاهش ناراحتی بخیه می تواند از کیسه یخ یا فتق بند (شورتکس) استفاده نمود.
8- طبق نظر جراح تا چند هفته فعالیت جنسی نداشته باشید.
9- برای مدت 6 ماه از سرفه کردن بدون حمایت محل عمل ، زور زدن ، کشیدگی بدن، بلند کردن اجسام سنگین و خشن خودداری کنید.
 
علائم هشدار دهنده ( این علائم را حتماً به پزشک خود اطلاع دهید) :
-     عفونت زخم، تب، درد، قرمز، حساس شدن ، .... ، ورم اطراف برش جراحی، افزایش ترشحات و بوی تعفن از آن.
-       نفخ شکمی ، تهوع و استفراغ
-       جدا شدن لبه های زخم از یکدیگر
-       عود فتق: تورم سفت و دردناک

کله سیستیت و سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا
دستگاه گوارش شامل دهان، حلق، مری، معده، لوزالمعده، کبد، ;کیسه  صفرا و روده کوچک و روده بزرگ است. کبد بزرگترین غده بدن است، 1500 گرم وزن داشته و در قسمت بالایی شکم قرار دارد. صفرا در کبد ساخته شده، از مجاری صفراوی عبور کرده و نهایتاً در کیسه صفرا جمع شده و در آنجا غلیظ می شود. سپس وارد روده شده و در هضم چربی ها کمک می کند. کیسه صفرا کیسه ای است گلابی شکل و در سطح زیرین کبد قرار دارد.

کله سیستیت یا التهاب کیسه صفرا:
التهاب حاد یا مزمن کیسه صفرا است. بیشتر اوقات علت آن سنگ های صفراوی می باشد و با افزایش سن خطر تشکیل سنگ نیز بالا می رود. عواملی مثل زمینه خانوادگی،چاقی، رژیم غذایی پر چربی و پر کالری، دیابت، بیماری کبد، تنگی مجرای صفراوی، مصرف داروی ضد کلسترول، تومورهاو بیماری مثل  مثل هپاتیت، سطح بالای استروژن در زنان ، قرص های ضد بارداری، هورمون درمانی و حاملگی در تشکیل سنگ های صفراوی دخیل اند.

علائم و نشانه ها:
سوء هاضمه، نفخ شکم، تهوع، استفراغ و آروغ زدن بعد از وعده های غذایی، درد در ناحیه سر دل که به پشت و بین شانه ها یا شانه راست کشیده می شود. تب خفیف یا شدید همراه با ادرار ، حساس شدن شکم و سفتی شکم می باشد.
آزمایش خون، سونوگرافی و سی تی اسکن روشهای رایج تشخیص کله سیستیت و مشکلات صفراوی هستند.
درمان کله سیستیت حاد:
ابتدا سرم درمانی انجام شده و به دنبال ثبات وضعیت بیمار، جراحی نیمه اورژانس توصیه می شود.

مراقبت پس از عمل:
چنانچه حالت تهوع نداشته باشید می توانید روز بعد از عمل مایعات را شروع کنید، سعی کنید پس از کسب اجازه از پزشک معالج ، از تخت پایین آمده و قدم بزنید، شکم به دلیل وجود گاز متورم خواهد بود. برای کاهش و از بین بردن درد به شما مسکن می دهند.

آموزش مراقبت از خود در منزل:
1- در صورت احساس درد شدید، افزایش ضربان قلب، رنگ پریدگی، زردی و عرق کردن فراوان به پزشک خود اطلاع دهید.
2- در صورت مرخص شدن با لوله به مراقبت از آن توجه کنید. لوله(کاتتر) با بخیه یا چسبی محکم به بدن متصل می شود تا خارج نشود. ترشحات که درکیسه  جمع می شود را خالی و میزان آن را یادداشت کنید. در صورت خارج نشدن ترشحات از لوله و علائم عفونت مثل قرمزی، تورم، حساس شدن اطراف محل، تب و لرز، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
3- داروهای  تجویزی  را طبق دستور پزشک مصرف نمایید.

فعالیت:
_ از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از 3 کیلوگرم) خودداری کنید.
_ 4-6 هفته از انجام کارهای سنگین خودداری کنید.
_ در مورد زمان مجاز به استحمام از پزشک خود سوال نمایید.
_ محل عمل باید خشک و بدون ترشح باشد و پانسمان مرتب و طبق نظر پزشک معالج  تعویض گردد.
_ از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید و رژیم غذایی کم چرب داشته باشید.
_ ویزیت منظم و پیگیری درمان را فراموش نکنید.


کورتاژ

کورتاژ چیست؟
کورتاژ (D ) یک عمل جراحی کوتاه است که در آن دهانه رحم گشاد می شود و یک وسیله خاص برای تراشیدن پوشش رحم استفاده می شود.

انواع کورتاژ:
1-   کورتاژ تشخیصی
2-   کورتاژ تخلیه ای

علت انجام کورتاژ تشخیص:
1-    برای تشخیص یا درمان خونریزی غیر طبیعی رحم (خونریزی در یائسگی)، خونریزی شدید در عادت ماهیانه، قاعدگی نامنظم و تشخیص علت ناهنجاری و مشکل استفاده می شود.
2-   بررسی اختلالات رحم همچون پولیپ، انواع فیبروم رحمی یا سرطان دهانه رحم.
3-   خارج کردن پولیپ کوچک از رحم
4-   تشخیص بافت هایی که به خاطر بیماری مقاربتی ایجاد شده اند مثل زگیل تناسلی

 
علت انجام کوتاژ تخلیه ای:
خارج کردن بافت های جفت در داخل رحم در طول یا بعد از سقط جنین، این کار از عفونت و یا خونریزی شدید جلوگیری می مند.

آمادگی های پیش از انجام کورتاژ تشخیصی:
1-   انجام آزمایشات لازم مانند آزمایش خون و بررسی آن
2-   عدم مصرف خوراکی یا نوشیدنی از شب قبل از عمل
3-   در صورت نیاز ، تجویز و مصرف داروهای خاص که در واژن قرار داده می شوند تا بافت سرویکس رحم قبل از عمل ... باشد (البته با تجویز جراح)
تخلیه مثانه قبل از عمل

مراقبت های بعد از کورتاژ:
1-دوره نقاهتفرد پس از عمل کورتاژ 2 الی 3 روز است. بعد از طی این مدت می توانید به کارهای عادی خودذ برگردید.
2-ممکن است تا چند ساعت پس از عمل در ریکاوری بمانید تا پزشک شرایط شما را از نظر خونریزی های سنگین یا دیگر عوارض جانبی بررسی کند.
3-مصرف منظم داروهای تجویز شده ، این داروها برای جلوگیری از بروز عفونت و یا کاهش درد شما تجویز شده اند.
4-نباید تا پایان دوره نقاهت رانندگی کنید.
5-تا پایان دوره نقاهت دوش نگیرید، به استخیر نروید و یا در وان نمانید.
6- به مدت 7 روز کار سنگین و یا ورزش انجام ندهید.
7- بعد کورتاژ ، یک پوشش جدید در رحم ایجاد خواهد شد. دوره قاعدگی بعدی ممکن است در زمان منظم رخ ندهد.
8- تا زمانی که دهانه رحم به اندازه طبیعی خود برسد باکتری از واژن می تواند وارد رحم شود و باعث عفونت شود. در خصوص زمان مناسب برای نزدیکی جنسی حتماً از پزشک بپرسید.
9- ممکن است چند روز لکه بینی و گرفتگی عضلات داشته باشید. این حالت طبیعی است.

موارد منع انجام کورتاژ تشخیصی:
1-زمانی که فرد باردار است.
2-در صورت انسداد سرویکس رحم
3-در صورتی که فرد عفونت لگن و واژن دارد
4-زمانی که فرد مبتلا به بیماری خاص باشد
5-در صورت دیابت و یا فشار خون بالا

عوارض کورتاژ تشخیصی:
1-خونریزی و لکه بینی
2-دردهای عضلانی
3-اختلالات قاعدگی
4-بروز عفونت ها
5-چسبندگی رحمی
6-بی حالی
7-آسیب دیدگی دهانه رحم

سامانه های دانشگاه